RZS - co warto wiedzieć?

RZS jest chorobą, która dotyczy nie tylko stawów, ale całego organizmu. Reumatoidalne zapalenie stawów jest chorobą przewlekłą, która jeśli nie jest wcześnie i właściwie leczona, może w ciągu 2–5 lat doprowadzić do niepełnosprawności, utraty możliwości samodzielnego funkcjonowania i utraty zdolności do pracy zawodowej.
 
Celem leczenia RZS jest: Uzyskanie całkowitej remisji (ustąpienia objawów choroby), zahamowanie uszkodzeń stawów u chorych — zapobieganie niepełnosprawności chorych cierpiących na RZS, zmniejszenie nasilenia objawów, takich jak ból, obrzęk i sztywność stawów, zapobieganie utracie funkcji stawów u chorych, jak najdłuższe utrzymanie aktywności życiowej i zdolności do pracy chorych

Metody leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów (RZS)

U chorych na RZS układ odpornościowy (immunologiczny) organizmu nieprawidłowo rozpoznaje własne tkanki jako obce. Można więc powiedzieć, że u chorych na RZS siły obronne organizmu skierowane są przeciwko własnemu organizmowi i niszczą go z równą zaciekłością jak bakterie czy wirusy. Skuteczne leczenie RZS wymaga ingerencji w układ immunologiczny chorego w taki sposób, żeby ograniczyć jedynie jeden aspekt jego działania, tzn. uszkadzanie własnych tkanek, a jednocześnie nie zaburzyć jego zdolności walki z groźnymi infekcjami. Stanowi to ogromne wyzwanie dla współczesnej medycyny. Najważniejszym celem leczenia RZS jest uzyskanie i utrzymanie pacjenta w remisji.
 
Leki stosowane w RZS można podzielić na dwie grupy:

   1. Leki zmniejszające objawy choroby, takie jak ból i obrzęk stawów
   2. Leki, które spowolniają procesy niszczące stawy:

      o leki modyfikujące przebieg choroby (LMPCh) – leki klasyczne, takie jak metotreksat, sulfosalazyna
      o leki biologiczne – leki hamujące działanie cytokin lub oddziaływujące na limfocyty

Wybór odpowiedniego leczenia jest w każdym przypadku indywidualny dla danego pacjenta. W celu osiągnięcia zamierzonego efektu często konieczne jest stosowanie kilku leków jednocześnie. Zdarza się również, że po jakimś czasie stosowane leczenie danym lekiem przestaje być skuteczne. Ogromną rolę w leczeniu odgrywa również czas rozpoczęcia odpowiedniego leczenia, ponieważ w przypadku agresywnej postaci choroby w bardzo krótkim czasie dochodzi do nieodwracalnego uszkodzenia stawów. Dlatego czas od rozpoznania choroby do podjęcia odpowiedniego leczenia, które może zapobiec inwalidztwu chorego, powinien być jak najkrótszy (nie dłuższy niż 3 miesiące). Każdy miesiąc opóźnienia leczenia oznacza większe uszkodzenia stawów i większe ryzyko niepełnosprawności.
 
Jeszcze do niedawna możliwości leczenia RZS były ograniczone. Do leków stosowanych w RZS należały m.in. sole złota, które zostały po raz pierwszy zastosowane już ponad 70 lat temu oraz metotreksat, stosowany od lat 50-tych ubiegłego wieku. Leki te wielu chorym nie zapewniały skutecznego leczenia, co wiązało się z nieodwracalnym zniszczeniem stawów i trwałym kalectwem osób nawet w wieku 30–40 lat. Przełomem w leczeniu było wprowadzenie w 1998 roku leków biologicznych, działających bezpośrednio na układ immunologiczny i osłabiających jego agresywne działanie na własne tkanki. Leki te wykazują wysoką skuteczność kliniczną i, w odróżnieniu od wcześniej stosowanych leków, hamują proces niszczenia stawów. Jednak ich działanie w pewnym stopniu zmniejsza również możliwości obronne organizmu w stosunku do infekcji. Pierwszymi lekami z grupy leków biologicznych były inhibitory TNF.
 
Pod względem mechanizmu działania leki biologiczne możemy podzielić na następujące grupy:

    * inhibitory TNF alfa
    * leki ukierunkowane na limfocyty
    * inhibitor interleukiny 6

Zobacz także: